Algemeen Bestuursverslag 2024

1. FARO Regeling (met Writers Block, Leeuwarden) - In samenwerking met Writers Block heeft SAMA bijgedragen aan de nationale dialoog over de implementatie van de FARO-Conventie in Nederland. Door middel van thematische gesprekken, publieke evenementen en een digitale publicatie heeft SAMA gepleit voor de erkenning van street art als immaterieel cultureel erfgoed. Deze inzet ondersteunde de totstandkoming van het eerste digitale waarderingskader voor street art – te onderscheiden van graffiti of openbare kunst – onder regie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Deze pionierende bijdrage benadrukt de sociale en culturele waarde van vergankelijke stedelijke kunst.

2. STAR 2.0 (Erasmus+ Jongereninclusie) - In februari 2024 ontving SAMA goedkeuring voor een Erasmus+ KA2-subsidie van € 400.000 om leiding te geven aan STAR 2.0 – een ambitieus internationaal project gericht op het versterken van de positie van gemarginaliseerde jongeren via street art. Samen met partners uit Nederland, Italië, Portugal, Oekraïne en Tsjechië ontwikkelt SAMA een praktijkgericht instrumentarium voor jeugdprofessionals. Deze toolkit bevordert creatieve expressie, burgerschap en digitale vaardigheden bij jongeren. SAMA leidt de inhoudelijke ontwikkeling en organiseerde de eerste internationale partnerbijeenkomst in Amsterdam. Het project loopt tot en met 2026.

3. Stadsdeel Zuid, Strategische Visie op Street Art - In opdracht van de Gemeente Amsterdam Zuid ontwikkelde SAMA een tweejarige strategische visie voor de integratie van participatieve street art in het beleid voor de openbare ruimte. De visie verbindt street art met placemaking, duurzaamheid en culturele identiteit en positioneert deze als integraal onderdeel van de ruimtelijke en culturele ontwikkeling van het stadsdeel. De samenwerking markeert een formele rol voor street art in de langetermijnvisie van Zuid op inclusieve en responsieve stadsontwikkeling.

4. Stadsdeel Zuid, Kleine Triomfen van Diamantbuurt - Dit co-creatieproject in de Diamantbuurt vierde persoonlijke overwinningen van buurtbewoners middels subtiele, intieme street art-interventies. Activiteiten omvatten onder andere yarn bombing, schilderingen in portieken, het plaatsen van kleine sjablonen op het plein, en het organiseren van creatieve workshops in samenwerking met Combiwel en lokale jongeren. Het project versterkte het gemeenschapsgevoel en stimuleerde intergenerationele uitwisseling via toegankelijke creatieve handelingen.

5. Stadsdeel Zuid, Tolstraat Mural – Voor de Tolstraat is een grootschalige muurschildering ontworpen in co-creatie met lokale kunstenaars om ongebruikte openbare ruimte te activeren en sociale verbinding te bevorderen. Hoewel het artistieke ontwerp is afgerond, is de productie uitgesteld tot 2025–2026 wegens gewijzigde vergunningsprocedures en de tussenkomst van het StadsCuratorium Amsterdam (SCA). Het project blijft een kernonderdeel van de muurschilderingenstrategie van Zuid.

6. VU & UvA “Art Science” Workshops - SAMA werd uitgenodigd door de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam om experimentele workshops te ontwikkelen rond street art, natuur en identiteit. Tijdens de introductieweken maakten studenten kennis met non-formeel leren en creatieve stadsverkenning. De sessies behandelden milieubewustzijn, persoonlijke verhalen en burgerschap via praktische artistieke betrokkenheid.

7. 5 Mei, De Vrije Bladen - Op Bevrijdingsdag lanceerde SAMA het programma De Vrije Bladen, waarin de stemmen van gemarginaliseerde gemeenschappen centraal staan. De lancering omvatte workshops, storytelling, een publieke expositie en een cultureel festival met muziek, eten en dialoog. Thema’s als vrijheid, ontheemding en gentrificatie kwamen aan bod en boden ruimte voor uiteenlopende uitingen van verbondenheid en verzet.

8. Stadsdeel Nieuw-West, De Vrije Bladen - De tweede editie vond plaats in Amsterdam Nieuw-West en stond in het teken van lokale herinnering en identiteit. Via co-creatieve workshops en publieke kunstwerken herontdekten bewoners de sociale geschiedenis van hun buurt, wat resulteerde in een levend verhalenarchief. De editie werd afgesloten met een tentoonstelling bij Eigenwijks en de publicatie van een digitale uitgave.

9. Amsterdamse Fonds voor de Kunst, De Vrije Bladen – Het slotstuk van het programma omvatte de participatieve muurschildering Creation Story van Stinkfish, geïnspireerd op het gelijknamige gedicht van J.J. Slauerhoff, alsook de lancering van de De Vrije Bladen Buurtkrant. Deze krant fungeert nu als sjabloon voor toekomstige buurtuitgaven in Dichtersbuurt. Inmiddels wordt de krant zelfstandig voortgezet door de Buurtalliantie, waarmee de duurzame inzet op bewonersgestuurde cultuurproductie wordt onderstreept.

10. 10.WECF ‘Courageous Conversations’ - Op uitnodiging van Women Engage for a Common Future (WECF) faciliteerde SAMA Courageous Conversations, een reeks creatieve dialogen over gender, klimaatrechtvaardigheid en publieke ruimte. Tijdens workshops in Broedplaats De Vlugt ontwikkelden vrouwelijke activisten visuele instrumenten om gemarginaliseerde stemmen te versterken en milieukwesties via publieke kunst zichtbaar te maken.

11. 11.Cultuurloket DigitALL ‘Digital Street Art Depot’ - Het Digital Street Art Depot (DSAD) is het digitale platform van SAMA voor het behoud en de presentatie van haar collectie. Door middel van 3D-modellen, 360º-video’s en meertalige verhaallijnen kunnen gebruikers via gangbare browsers en apparaten kunstwerken interactief verkennen. DSAD stelt gebruikers in staat na te denken over hybride toekomsten voor de openbare ruimte en biedt nieuwe perspectieven op het behoud van immaterieel stedelijk erfgoed.

12. 12.Stadsdeel Nieuw-West Community Living Lab Startfase - Dankzij de langdurige betrokkenheid van SAMA in de Dichtersbuurt besloot Stadsdeel Nieuw-West te investeren in de oprichting van een Community Living Lab. De pilotfase richtte zich op co-creatie, herinnering en culturele participatie. Buurtbewoners gaven richting aan lokale verhalen en ontwikkelden samen met SAMA sociaal betrokken programma’s met een onderzoeksgerichte basis.

13. 13.MinBuZa Servië, Advies Publieke Kunst - In samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken adviseerde SAMA culturele actoren in Servië over inclusieve publieke kunstpraktijken. Via workshops en een openbare lezing werd de participatieve methode van SAMA gedeeld – met nadruk op mede-eigenaarschap, contextueel bewustzijn en jongerenparticipatie – evenals het gebruik van XR en digitale tools in veranderende stedelijke omgevingen.

14. 14.STEK Hillegom & Lisse – In opdracht van woningcorporatie STEK realiseerden SAMA en de Spaanse kunstenaar Irene López drie buiten- en twee binnenmuurschilderingen in Hillegom en Lisse. De kunstwerken kwamen tot stand met inbreng van bewoners en markeren SAMA’s uitbreiding buiten Amsterdam, waarmee onze positie op de nationale culturele kaart wordt verstevigd.

15. 15.Stadsdeel Zuid, Buurtbudgetadvies - SAMA ondersteunde bewoners en ambtenaren van Zuid bij het gezamenlijk ontwikkelen van kunstprojecten voor buurtbudgetfinanciering. Het proces werd zo ingericht dat artistieke kwaliteit en maatschappelijke impact in balans werden gebracht, met als doel publieke ruimte betekenisvol in te richten volgens de wensen van de buurt.

16. 16.Blauwe Zonen Festival, Nieuw-West - Tijdens de eerste editie van het Blauwe Zonen Festival leverde SAMA een live painting performance en interactieve installatie. De bijdrage stond in het teken van thema’s als veerkracht, levensduur en welzijn en vierde de culturele diversiteit van Nieuw-West, waarbij publiek actief betrokken werd bij street art als vorm van collectieve reflectie.

17. 17.24H Amsterdam, Nieuw-West Editie - Voor de 24H Amsterdam Festival-editie in Nieuw-West, gecureerd door iAmsterdam, organiseerde SAMA een dagprogramma met mural tours, workshops en ontmoetingen met kunstenaars. Bezoekers ontdekten verborgen kunstwerken en verkenden de culturele transformatie van het stadsdeel door de lens van street art.

18. 18.Eigenwijks Burendag - Ter gelegenheid van Burendag werkte SAMA samen met Eigenwijks aan een creatieve workshop die buren met elkaar verbond en uitnodigde tot reflectie. Bewoners droegen bij aan de BuurtTuin van Verhalen waarin persoonlijke ervaringen werden gedeeld en een collectieve visie op gemeenschapsidentiteit werd ontwikkeld.

19. 19.Eigenwijks Winterfeest - Tijdens het Winterfeest ontwierp SAMA de visuele identiteit van het evenement – flyers, posters, menukaarten – en hielp bij het organiseren van een gemeenschapsdiner voor meer dan 120 gasten. Leerlingen van het Comenius Lyceum hielpen mee in de keuken, wat leidde tot intergenerationele solidariteit via creativiteit en dienstbaarheid.

20. 20.Stadsdeel ZUID, Het Buitenhof Opvangcentrum -Bij opvanglocatie Het Buitenhof van HVO-Querido, waar circa 200 Oekraïense vluchtelingen (waaronder 70 kinderen) verblijven, organiseerde SAMA een reeks participatieve workshops. Kinderen leerden nieuwe vaardigheden, oefenden Nederlands en Engels op informele wijze en deelden persoonlijke verhalen. De reeks werd afgesloten met een gezamenlijke muurschildering en buurtviering die de verbinding tussen bewoners en buurt versterkte.

21. 21.EigenHaard Statenjacht Mural - In samenwerking met woningcorporatie EigenHaard  & Stichting DOCK organiseerde SAMA tien workshops rond storytelling en schilderen met bewoners van de Statenjachtstraat. De sessies resulteerden in een kleurrijke muurschildering van kunstenaar JanIsDeMan die de lokale geschiedenis en aspiraties weerspiegelt, als eerbetoon aan de straat en haar diverse bewoners.

22. 22.Rondleidingen en Workshops - Gedurende het jaar bood SAMA zes thematische street art-rondleidingen en praktijkgerichte workshops aan voor uiteenlopende doelgroepen, waaronder studenten, professionals en internationale bezoekers. Elke sessie richtte zich op co-creatie, contextbegrip en de veranderende rol van publieke kunst in stedelijke identiteitsvorming.

23. Fondsenwerving en Programma-ontwikkeling:

    1. In het kader van de regeling Cultuur in de Wijk van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Oranje Fonds heeft SAMA een aanvraag ingediend voor het programma Buurt Tuin van Verhalen. Deze aanvraag bouwt voort op het succesvolle project De Vrije Bladen en omvat een jaarprogramma met kleinschalige muurschilderingen, creatieve workshops en het verzamelen van persoonlijke verhalen van buurtbewoners.

    2. Voor de viering van 750 jaar Amsterdam heeft SAMA op advies van wethouder Touria Meliani het initiatief genomen voor de organisatie van de 'Urbanites United’ International Street Art Summit: een tweedaags programma met deelname van internationale kunstenaars, academici, stadmakers en gemeentelijke vertegenwoordigers. Ondanks de inhoudelijke en culturele meerwaarde is dit project helaas niet gehonoreerd.

    3. Wel heeft het Amsterdamse Fonds voor de Kunst steun verleend aan een onderdeel van dit initiatief: het 'Urbanites United' Open Atelier Weekend, eveneens op advies van wethouder Meliani ontwikkeld. Tijdens dit weekend worden ateliers opengesteld voor publiek en wordt de eerste officiële Street Art Kaart van Amsterdam gepresenteerd, waarmee bewoners en bezoekers inzicht krijgen in de diversiteit en verspreiding van Street Art in de stad.

Ondanks aanhoudende uitdagingen zoals de teruglopende toeristenstromen als gevolg van agressieve reclame en de verwarring die STRAAT daarover veroorzaakte, slaagde SAMA erin haar nationale en internationale aanwezigheid te versterken. De organisatie richtte zich op het catalogiseren, documenteren, restaureren en delen van haar collectie, en bouwde tegelijkertijd nieuwe netwerken van belanghebbenden op. Deze inspanningen verdiepten SAMA's expertise op het gebied van sociale innovatie, gemeenschapsontwikkeling en cultureel erfgoed – voorbij de politieke kaders van de Amsterdamse binnenstad.

​​

Personeel

In 2024 heeft SAMA de transitie gemaakt naar een volledig freelance-georganiseerde instelling. Gedurende het verslagjaar waren er geen medewerkers in loondienst, als gevolg van het uitblijven van structurele financiering aan het begin van het jaar. Daarnaast nam de verhuizing en herinrichting van de organisatie naar de nieuwe locatie een periode van bijna zes maanden in beslag, hetgeen de operationele stabiliteit tijdelijk heeft beïnvloed.

​

In deze overgangsfase heeft SAMA zich gericht op de inzet van lokale Nieuwe Makers en vrijwilligers uit de directe omgeving om de activiteiten op de nieuwe locatie te ondersteunen en te stabiliseren. Tegen het einde van het jaar is het volledige team van vaste consultants en betrokken vrijwilligers opnieuw opgebouwd, waarmee de continuïteit van de werkzaamheden gewaarborgd is.

​

Bestuur

In 2024 heeft het bestuur van Stichting Street Art Museum Amsterdam (SAMA) zich intensief ingezet voor het functioneren en de verdere ontwikkeling van de stichting. Gedurende het jaar kwamen wij viermaal bijeen voor reguliere bestuursvergaderingen, waarin onder andere de jaarbegroting, de jaarrekening en het jaarverslag zijn vastgesteld. Een belangrijke prioriteit voor het bestuur bleef het versterken van de financiële stabiliteit van de organisatie, onder meer door te streven naar een meerjarige subsidierelatie binnen het Kunstenplan van de gemeente Amsterdam, het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) of een landelijk cultuurfonds.

Zo vonden meerdere gesprekken plaats met ambtenaren van de directie Kunst en Cultuur van de gemeente Amsterdam en met vertegenwoordigers van stadsdeel Nieuw-West. Een bijzonder hoogtepunt was het gezamenlijke overleg van bestuur en directie met cultuurwethouder Touria Meliani, waarin de voortgang en de impact van SAMA’s activiteiten werden toegelicht aan de hand van het meerjarenplan van de stichting. Daarnaast waren er zowel formele als informele contacten met het AFK.

Een bijzondere bijeenkomst vond plaats met een delegatie van het Stadscuratorium. Tijdens dit overleg werd vastgesteld dat de kennis en expertise van het Stadscuratorium op het gebied van street art nog in ontwikkeling is. SAMA heeft daarom een uitgebreide toelichting gegeven op haar werkzaamheden, projecten en de bredere ontwikkelingen binnen het veld. Naar aanleiding daarvan heeft het Stadscuratorium aangegeven SAMA actief te zullen betrekken bij toekomstige beleidsadviezen over street art en graffiti aan het gemeentebestuur.

Het Resultaat

In het boekjaar 2024 is een negatief resultaat gerealiseerd van € 8.255 tegenover een positief resultaat van € 1.642 in 2023.

In 2024 zijn meer kosten gemaakt dan vorig jaar, dit staat in relatie tot de hogere project inkomsten. SAMA wordt uitsluitend gefinancierd middels projectsubsidies en opdrachten. 

Toewijzing negatief resultaat boekjaar 2024

Het negatieve resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve van de Stichting. Daarmee is het eigen vermogen per ultimo 2024 € 13.805.​​​​​