In samenwerking met Stichting IMC Weekendschool en het Street Art Museum Amsterdam (SAMA) wordt er met dit project buitenschools, ondersteunend en aanvullend onderwijs aangeboden aan kwetsbare jongeren in Amsterdam Nieuw-West. De leerlingen van Stichting IMC Weekendschool en scholen in Nieuw-West krijgen met het extra onderwijs de kans om (taal)achterstanden weg te werken en zich verder te ontwikkelen, en komen zo terecht in een stabiele leeromgeving waar ze onder professionele begeleiding kunnen werken en l eren. SAMA wil met het Urban Art School pilotproject vanuit haar expertise bijdragen aan dit doel.
SAMA’s Urban Art School is een initiatief dat voortkomt vanuit de motivatie van SAMA om maatschappelijk betrokken te zijn in de wijk en om onderwijs te verbinden met de waardes en principes vanuit de subcultuur van straatkunst, zowel als het inclusiever maken van de kunstwereld door nieuwe doelgroepen te betrekken. Straatkunst is in de ogen van SAMA een kunstdiscipline dat zich onderscheidt van andere kunstvormen doordat ze gefundeerd is op een laagdrempelige en toegankelijke do-it-yourself-mentaliteit.
Tegelijkertijd is straatkunst –zoals graffiti- ook nauw verbonden met kritisch nadenken, ethiek en creativiteit. Omdat straatkunst per definitie verbonden is met de stad en de wijk, ziet SAMA (gevestigd in Amsterdam Nieuw-West) veel kansen om via de Urban Art School deze waardes toegankelijk en relevant te maken voor de leerlingen van IMC Weekendschool in Nieuw-West. Op deze manier draagt dit project niet alleen bij aan de creativiteit en het leerniveau van de leerlingen van IMC Weekendschool, maar spoort het hen ook aan over hun positie in de stad, de wijk en de bredere maatschappij na te denken. Het uitgangspunt van de Urban Art School is dan ook om kritisch, reflectief en creatief na te denken over de maatschappij door middel van de verschillende instrumenten die straatkunst hiertoe biedt.
Dit zijn grote en complexe thema’s die via traditioneel onderwijs moeilijk behapbaar te maken zijn. Vandaar dat de Urban Art School zich richt op probleemgericht, ondernemend en activerend onderwijs waarbij ‘doen’ centraal staat. De leerlingen van Stichting IMC Weekendschool zullen door verschillende workshops in een positie worden gebracht waarin ze op verschillende complexe vraagstukken reflecteren, zonder dat dit nadrukkelijk of dwingend benadrukt wordt. Het doel is dat de leerlingen, door te schilderen, tekenen, samenwerken en bewegen, bekend worden met wat straatkunst is en hoe het zich relateert tot hun persoonlijke leefwereld (in Nieuw-West). Er wordt bij de workshops van de Urban Art School uitgegaan van de kwaliteiten van de leerlingen en er wordt aangenomen dat alle kinderen in staat zijn kunst te maken, iets bij te dragen en waardevolle inzichten en kwaliteiten hebben. Om dit te faciliteren zullen alle workshops plaatsvinden in een veilige, open en stimulerende (leer)omgeving.
Stichting IMC Weekendschool
‘Ik wil graag ingenieur worden, kent u misschien een ingenieur?’
Het waren dit soort vragen die de ogen openden van psycholoog Heleen Terwijn. Zij deed onderzoek in Amsterdam Zuidoost naar motivatie van leerlingen in het basisonderwijs en ontdekte dat er met deze vragen niets gebeurde. Leerlingen zaten op school om te ‘leren voor later’ terwijl niemand hen liet zien wat ‘later’ nou eigenlijk is. Dit had een negatief effect op de motivatie van deze op 10-jarige leeftijd zo nieuwsgierige leerlingen. Zo ontstond haar idee om kinderen in de ontvankelijke leeftijd van 10 tot 14 jaar samen met bevlogen gastdocenten te laten kennismaken met interessante vakgebieden. Met financiële steun van IMC Financial Markets & Asset Management kon IMC Weekendschool in 1998 van start.
Inmiddels is Stichting IMC Weekendschool uitgegroeid tot een organisatie met een groot maatschappelijk draagvlak. In samenwerking met ons netwerk van partners en vrijwilligers bereiken wij met onze lesprogramma’s wekelijks ruim 3000 leerlingen, op 58 locaties door het hele land op die plekken waar dat het hardst nodig is. Daarnaast hebben we een netwerk van 3200 oud-leerlingen die via ons IMC Alumni programma in hun verdere ontwikkeling en groei worden ondersteund.
Binnen dit project zal er worden samengewerkt met het IMC on Tour Programma in Amsterdam Nieuw-West. IMC on Tour richt zich op kinderen tussen de 8 en 12 die nieuw zijn in Nederland en (in de meeste gevallen) net een verblijfstatus hebben gekregen. Het Nederlands is afgestemd op het taalniveau van de leerlingen. De vakken worden heel beeldend en interactief opgezet zodat er voor alle leerlingen voldoende mogelijkheid bestaat om mee te doen. Denk daarbij aan vakken als Techniek, Sterrenkunde, Geneeskunde, Muziek, Architectuur, Beeldende Kunst of Podiumkunsten.
Het IMC on Tour programma is onderscheidend vanwege het structurele karakter en de samenhang die het vormt met het nieuwkomersonderwijs, onder meer door de focus op verbinding met de Nederlandse samenleving. Zo integreren en verdiepen wij de basisvaardigheden die nodig zijn om zelfstandig en gemotiveerd deel te kunnen nemen aan het basisonderwijs en de Nederlandse Maatschappij. De initiërende stichting, Stichting IMC Weekendschool, put daarbij uit meer dan 20 jaar kennis en ervaring op het gebied van toekomstgericht en aanvullend onderwijs. Onze leerlingen, alumni, partners en gastdocenten moedigen deze ontwikkeling stevig aan en zijn een enorme steun.
Plaats van de Urban Art School in het curriculum
Stichting IMC Weekendschool bereidt jongeren voor op de belangrijkste stap na hun schoolbestaan: gemotiveerde keuzes maken voor hun toekomst. Ons doel is dat jongeren van alle schoolniveaus en alle sociale achtergronden een plek in de samenleving kunnen innemen die past bij hun interesses en capaciteiten. Door lessen van bevlogen vakexperts verruimen de jongeren hun blikveld, vergroten ze hun zelfvertrouwen en versterken ze hun binding met de maatschappij. De samenwerking met SAMA is er dus een die bijna vanzelfsprekend lijkt te zijn. Binnen het curriculum van Stichting IMC Weekendschool wordt er altijd ruimte geboden aan Beeldende Kunst vakken. Onze methodiek is gebaseerd op het even eenvoudige als prikkelende concept: we vragen gastdocenten om de leerlingen met levensechte opdrachten te laten ervaren hoe het is om in hun schoenen te staan. Bij deze ervaringen speelt de interactie tussen leerling en gastdocent een belangrijke rol. Het leidt tot wederzijdse inspiratie vanuit een respectvolle, gelijkwaardige, open houding naar elkaar. De kunstenaars en medewerkers van SAMA passen uitstekend binnen deze methodiek. Met hun kunde en kennis maken zij het mogelijk de wereld van de leerlingen te vergroten, hun zelfvertrouwen te versterken en de toegankelijke do-it-yourself-mentaliteit te doen prikkelen.
Verbinding met Nieuw-West
Daarbij heeft SAMA een stevige fundatie in de wijk. Voor onze leerlingen die nieuw zijn in de stad en wijk is het extra belangrijk verbinding te vinden met hun omgeving. Veel ouders en kinderen van nieuwkomers hebben nog geen netwerk of binding met de buurt. Sommige van onze leerlingen wonen nog op het azc. Corona heeft hen nog meer op huis aangewezen en veel kinderen komen weinig buiten de deur. Dit isoleert hen van de rest van de samenleving en de buurt. Door de wijk in te gaan en vanuit de kunstdisciplines naar de wereld om hen heen te kijken scheppen we de mogelijkheid verbinding te voelen met hun omgeving en zelfstandig en gemotiveerd deel te nemen aan de samenleving.
Een ambitie van de Urban Art School is om de leerlingen van IMC on Tour een kans te bieden beter te integreren in de buurt. Aan de ene kant wordt dit gedaan door de leerlingen door het perspectief van kunst een nieuwe blik op de buurt en kust in de openbare ruimte te bieden. Aan de andere kant wordt er bewust gekozen om kinderen uit Nieuw-West aan te trekken om deel te nemen aan de Urban Art School. Zodoende krijgen de leerlingen de kans tijdens het project om met leeftijdsgenoten om te gaan en op een natuurlijke manier hun taalvaardigheid te oefenen. Ook is samen kunst maken bij uitstek een activiteit die verbindt en mensen met elkaar in contact brengt.
Doelgroep & Deelnemers
Zoals gezegd richt IMC on Tour zich op kinderen tussen de 8 en 12 die nieuw zijn in Nederland en (in de meeste gevallen) net een verblijfstatus hebben gekregen.
Er zullen 20-25 leerlingen tussen de 8 en 12 jaar van Taalschool de Vlugt die aangesloten zijn bij het naschoolse programma van IMC on Tour meedoen aan dit programma.
Daarnaast nemen er 20-25 kinderen uit Nieuw-West deel aan het project. Dit kunnen kinderen zijn van scholen uit de buurt, kinderen die wonen in de buurt of kinderen die op een andere manier verbonden zijn aan de buurt. Zowel SAMA als IMC on Tour heeft goede connecties met scholen en maatschappelijke instellingen in de buurt waardoor het makkelijk zal zijn om deelnemers te betrekken bij dit project.
In totaal zullen er dus tussen de 40 en 50 kinderen deelnemen aan het project.
Betrokkenheid en deelname
Het gaat er bij IMC on Tour om dat kinderen niet stilstaan in hun ontwikkeling in een heel cruciale leeftijd. Zij hebben behoefte om zich te verbinden en ergens bij te horen, het hele jaar door. Naast de nieuwkomersklas is er vaak weinig aanbod van activiteiten. Vooral de vakantieperiodes zijn voor de kinderen een lange periode van verveling en stilstand in hun ontwikkeling. Daarom organiseren we op verschillende plekken in Nederland een Summer school en extra activiteiten in de vakanties. De leerlingen zitten niet de hele vakantie thuis, maar hebben hier de mogelijkheden tot ontwikkeling op verschillende vlakken. Hierbij ligt de nadruk voornamelijk op cultuur, kunst, natuur, sport en spel.
Bij voorgaande projecten in vakantieperiodes is er altijd groot animo. Kinderen zijn blij en enthousiast om mee te doen aan onze aanvullende activiteiten, omdat ze nog weinig binding hebben met hun wijk en vaak (nog) geen toegang hebben tot extra activiteiten naast school. Met onze aanvullende vakantie activiteiten bieden wij de leerlingen de kans om naast school kennis te maken met enthousiaste professionals, nieuwe plekken te ontdekken in hun wijk en bijzondere, positieve en leerzame ervaringen op te doen. Daarnaast draagt informeel leren bij aan hun taalontwikkeling.
Met IMC on Tour in Amsterdam Nieuw-West hebben wij tijdens onze Summer school en aanvullende vakantie activiteiten al met veel samenwerkingspartners opgetrokken, o.a. met Cinekid, 72U&Sunny, Natuur is een Feest, de Natureluur, het Van Eesterenmuseum, Raw Resonance en de Toneelmakerij.
SAMA heeft in de zomer van 2020 tijdens de eerste editie van Midzomer Mokum met veel succes workshops voor jongeren uit de buurt georganiseerd. Kinderen kregen de kans om met street art in aanraking te komen en zelf te onderzoeken en ervaren hoe het is kunst te maken. Uit het Midzomer Mokum programma van SAMA kunnen we veel lessen trekken en de best practices uit Midzomer Mokum kunnen worden toegepast bij de eerste editie van de Urban Art School.
Voor het huidige project zullen wij vroegtijdig gaan werven onder onze leerlingen en eventueel ons netwerk aan oud-leerlingen. Dit doen wij in nauwe samenwerking met de school. Door ook eventuele oud-leerlingen te benaderen kunnen we garanderen dat er voldoende deelname is.
Projectteam
Het Street Art Museum Amsterdam team, bestaande uit de oprichtster, drie werknemers, vrijwilligers, Nederlandse kunstenaars, betrokken bewoners van Amsterdam Nieuw-West en maatschappelijke organisaties, zullen gezamenlijk een programma van 5 dagen organiseren met verschillende workshops voor de leerlingen van IMC Weekendschool in Amsterdam Nieuw-West.
Tijdens de uitvoeringsfase van het programma zal het team van SAMA aanwezig zijn. Vanuit de stichting IMC Weekendschool zal een coördinator aanwezig zijn om de educatieve en didactische aspecten van het project te managen. De coördinator heeft een band met de leerlingen, kent hun achtergrond en kan de workshops vanuit deze invalshoek begeleiden.
Stichting IMC Weekendschool zal ook een beroep doen op onze alumni die binnen onze organisatie al vaak actief zijn als IMCoaches: vrijwilligers die zich inzetten tijdens verschillende activiteiten op de Weekendscholen. De IMCoaches kunnen ons tijdens dit project ondersteunen als begeleiders van de kinderen en fungeren daarmee ook gelijk als rolmodel. Per dag zijn, naar schatting, drie tot 4 vrijwilligers nodig.
Het programma bestaat uit workshops en activiteiten die gericht zijn op de leerlingen van IMC Weekendschool. De activiteiten worden in samenwerking met SAMA en IMC Weekendschool ontworpen en bedacht en zijn verbonden met de buurt waar ze plaatsvinden.
De workshops worden ontworpen vanuit een integrale aanpak waarbij het belang van beeldende kunst, onderwijs, persoonlijke ontwikkeling en ontspanning wordt gecombineerd. SAMA is als culturele instelling erkend in Amsterdam Nieuw-West en vervult een belangrijke buurtfunctie. Dit project sluit aan bij het streven van SAMA om door middel van kunst de leefomgeving in Amsterdam Nieuw-West te verbeteren en zodoende een positieve sociale impact te hebben. De planning van de workshops ziet er als volgt uit:
Street Art Tour + Story Making
Tekenen
Kalligraffiti
Urban Beats
Schilderen
Graffiti technieken
Samenstellen Boek
Afsluitende bijeenkomst
Het curriculum van de eerste editie van de Urban Art School bestaat uit acht samenhangende workshops waarin de leerlingen van IMC Weekendschool de beginselen van verschillende straatkunstdisciplines onderwezen krijgen. Daarnaast leren ze hoe straatkunst zich verhoudt tot maatschappelijke vraagstukken, identiteit en het stedelijke leven (in Nieuw-West). De workshops worden gegeven door ervaringsdeskundigen, kustenaars en medewerkers van SAMA. Alle betrokkenen hebben veel ervaring met het geven van workshops en het overbrengen van hun vakmanschap en expertise.
